Phân biệt Rau sạch – Rau an toàn
28/11/2022Nhà mình hay hỏi rau, hay băn khoăn thế nào là an toàn, thế nào hữu cơ. Hôm nay Farmtech sẽ phổ cập cả nhà về vấn đề này.
Ở các nước phát triển, người tiêu dùng chỉ quan tâm đến “rau” hoặc là “rau hữu cơ”. Bởi nếu chỉ nói “rau” thì hiển nhiên được hiểu là an toàn. Riêng ở nước ta thì rau thiếu an toàn phổ biến nên chia thành ba loại như vừa nhắc tới.
An toàn, gọi chung là khi canh tác được phép sử dụng các hợp chất hóa học để canh tác. Liều lượng và thời gian cách ly đủ để không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tùy tiêu chuẩn thực hành canh tác mà quy định liều lượng và thời gian cách ly có khác.
Phổ biến nhất là chuẩn an toàn VietGAP và GlobalGAP. Ngoài ra, tùy đặc điểm nông nghiệp của từng quốc gia mà mỗi nước có một chuẩn riêng. Các chuẩn này đều quy định về vùng trồng, nguồn nước, thời gian cách ly đạm, thuốc BVTV… và sự khác biệt thường khá rõ.
Do đặc tính sinh lý cây, trình độ của người trồng, khí hậu, thời tiết… nên không thể mặc nhiên hiểu an toàn thì ở đâu chất lượng sản phẩm cũng như nhau. Chẳng hạn như, anh A và anh B vườn cạnh nhau, cùng thực hành VietGAP nhưng do trình độ canh tác của anh B giỏi nên quanh năm không dính lấy một giọt thuốc bảo vệ thực vật và lượng phân bón vô cơ (hóa học) siêu thấp. Chất lượng sản phẩm của anh B là VietGAP nhưng nhiều người bán hàng ngộ nhận rằng đó là hữu cơ.
Vậy thì hữu cơ nó ra làm sao?
Nói đến hữu cơ, phần đông chúng ta (kể cả người làm hữu cơ tự phong) hiểu không hóa chất. Điều này là sai, phải nói là thực hành theo tiêu chuẩn nào và một số chuẩn vẫn cho phép sử dụng với quy định rất nghiêm ngặt.
Cũng giống như luật pháp, người canh tác hữu cơ được thực hành những công việc mà chứng nhận hữu cơ mình theo đuổi không cấm. Vậy, điều khác biệt là, nếu như canh tác an toàn chỉ hướng đến việc cho ra sản phẩm không gây hại cho sức khỏe thì canh tác hữu cơ lại vừa quan tâm sức khỏe con người và bảo vệ tự nhiên, duy trì đa dạng sinh học. Bởi nói gọn ra, hữu cơ là canh tác nông nghiệp theo cách của tự nhiên nhằm phục vụ con người.
Ở nội dung bài viết này, người viết luôn giữ thái độ trung lập giữa hữu cơ và an toàn. Tuy nhiên, sự khác biệt về tiêu chí canh tác nên các sản phẩm hữu cơ thường có chất lượng dinh dưỡng vượt trội hơn. Cũng như đã phân tích ở trên, dù là hữu cơ hay an toàn thì trình độ canh tác của người trồng sẽ quyết định đến chất lượng sản phẩm. Có nhiều trang trại tuy hữu cơ nhưng trình độ kém nên cây trồng suy dinh dưỡng và dẫn đến hàm lượng dinh dưỡng rất tệ. Chưa kể, một lượng rất đông người trồng tự phong hữu cơ nhưng chưa bao giờ tiếp cận một chuẩn mực hữu cơ nào (USDA, EU…)
Cũng như an toàn, mỗi chứng nhận hữu cơ đều có sự khác biệt đáng kể. Chứng nhận EU, USDA, COR, JAS… đều có những khác biệt. Hiện nay, chứng nhận USDA là phổ biến nhất và các sản phẩm hữu cơ OriFarm đang thực hành theo chuẩn này. Các tiêu chuẩn này quy định rất nghiêm ngặt về chỉ số an toàn của nguồn đất, nước, giống, phân bón, vùng đệm cách ly… VD như chuẩn USDA, để được xét duyệt.
